Het weer is een fascinerend en soms verwoestend fenomeen. Twee van de meest indrukwekkende weersverschijnselen zijn orkanen en tornado’s, die soms verward kunnen worden door hun gelijkenis in kracht en vernietiging. In dit artikel zullen we het hebben over de verschillen tussen een orkaan en een tornado, met betrekking tot hun oorsprong, kenmerken en gevolgen.
Definitie en oorsprong
Orkaan
Een orkaan is een tropische cycloon die zich ontwikkelt boven warm zeewater in de Atlantische Oceaan, de Stille Oceaan of de Indische Oceaan. Orkanen worden gekenmerkt door krachtige winden, zware regenval en stormvloed (de stijging van het zeeniveau veroorzaakt door de storm).
Tornado
Een tornado daarentegen is een draaiende luchtkolom die contact maakt met zowel de grond als de basis van een onweersbui. Tornado’s komen het meest voor in Noord-Amerika, maar kunnen op elk continent voorkomen. Ze staan bekend om hun vernietigende kracht en worden vaak geassocieerd met supercell-onweersbuien en windhozen.
Fysieke kenmerken
Diameter en vorm
Een belangrijk verschil tussen een orkaan en een tornado is hun diameter en vorm. Een orkaan kan honderden kilometers breed zijn, terwijl een tornado meestal slechts een paar honderd meter breed is. Orkanen hebben een symmetrische vorm, met een duidelijk oog in het midden. Tornado’s hebben daarentegen een trechtervormige structuur die zich uitstrekt van de basis van de wolk tot aan de grond.
Wind- en regengebieden
De wind- en regengebieden van beide fenomenen verschillen ook sterk. Terwijl de winden van een orkaan zich concentrisch rond het oog bevinden en zwakker worden naarmate je verder van het centrum komt, zijn de winden van een tornado geconcentreerd in een smalle strook die dicht bij de grond ligt. Bovendien zullen orkanen over het algemeen meer regen produceren dan tornado’s, omdat ze groter zijn en langzamer bewegen.
Gevolgen en waarschuwingssystemen
Vernietiging
Hoewel zowel orkanen als tornado’s aanzienlijke schade kunnen veroorzaken, zijn er enkele belangrijke verschillen in de vernietiging die ze veroorzaken. Orkanen kunnen kustgebieden verwoesten door stormvloeden en overstromingen, terwijl tornado’s vooral structurele schade aanrichten door de krachtige, draaiende winden. Bovendien kunnen orkanen langere tijd aanhouden en grote gebieden treffen, terwijl tornado’s meestal korter duren en een kleiner oppervlak bestrijken.
Waarschuwingssystemen
Vanwege hun verschillen in oorsprong, grootte en beweging zijn er ook verschillende waarschuwingssystemen voor orkanen en tornado’s. Orkaanwaarschuwingen worden vaak enkele dagen van tevoren afgegeven; dit komt doordat meteorologen goed in staat zijn om de paden van tropische cyclonen te voorspellen. Tornado-waarschuwingen daarentegen komen meestal met slechts enkele minuten tot uren voorafgaand aan hun ontstaan, omdat ze veel onvoorspelbaarder zijn.
Classificatie en intensiteit
Saffir-Simpson schaal voor orkanen
Orkanen worden geclassificeerd volgens de Saffir-Simpson schaal, die hun intensiteit bepaalt op basis van hun maximale aanhoudende winden. Er zijn vijf categorieën, variërend van orkaan van categorie 1 (windsnelheden van 119-153 km/u) tot orkaan van categorie 5 (windsnelheden van meer dan 252 km/u).
Fujita schaal voor tornado’s
Tornado’s worden daarentegen geclassificeerd op de Fujita schaal, die hun intensiteit bepaalt op basis van de schade die ze veroorzaken. De schaal varieert van F0 (lichte schade) tot F5 (incredible schade). Voorts wordt de Enhanced Fujita (EF) schaal tegenwoordig gebruikt, die meer rekening houdt met de variaties in bouwwijzen en materialen.
Samenvatting van verschillen
- Oorsprong: Orkanen ontstaan boven warm zeewater, tornado’s zijn verbonden aan onweersbuien.
- Grootte en vorm: Orkanen zijn veel groter dan tornado’s en hebben een symmetrische vorm met een oog, terwijl tornado’s trechtervormig zijn.
- Vernietiging: Orkanen veroorzaken vooral overstromingen en stormvloeden, terwijl tornado’s structurele schade veroorzaken door krachtige winden.
- Waarschuwingssystemen: Orkaanwaarschuwingen worden meestal dagen van tevoren afgegeven, terwijl voor tornado’s slechts minuten tot uren waarschuwing is.
- Classificatie: Orkanen worden geclassificeerd volgens de Saffir-Simpson schaal, terwijl tornado’s worden ingedeeld op de Fujita of Enhanced Fujita schaal.
In dit artikel hebben we de belangrijkste verschillen tussen orkanen en tornado’s besproken. Hoewel beide fenomenen hun eigen unieke kenmerken en gevolgen hebben, is het essentieel om te begrijpen hoe ze verschillen om voorbereid te zijn op de mogelijke risico’s die ze met zich meebrengen.
