Het islamitische geloof kent twee belangrijke stromingen: soennisme en sjiisme. Beide groepen delen de kern van het geloof, maar er zijn ook opmerkelijke verschillen tussen sjiieten en soennieten. Deze verschillen hebben betrekking op religieuze overtuigingen, leiderschap en historische gebeurtenissen zoals oorlogen. In dit artikel zullen we deze verschillen onderzoeken.
Historische context: ontstaan van soennieten en sjiieten
Om de verschillen tussen soennieten en sjiieten te begrijpen, moeten we eerst kijken naar de historische achtergrond van deze twee stromingen binnen de islam. De scheiding tussen de twee groepen vond plaats na de dood van Mohammed, de profeet van de islam, in 632 na Christus.
Soennieten, die ongeveer 85-90% van alle moslims wereldwijd vertegenwoordigen, geloven dat Abu Bakr, een goede vriend en vertrouweling van Mohammed, zijn rechtmatige opvolger was als kalief. Deze opvolging werd gekenmerkt door een consensus onder de moslimgemeenschap.
Sjiieten, daarentegen, stellen dat Mohammed’s neef en schoonzoon Ali ibn Abi Talib zijn opvolger zou moeten zijn geweest. Zij geloven dat Mohammed dit zelf duidelijk had gemaakt voor zijn dood. Sjiieten maken ongeveer 10-15% van de wereldwijde moslimgemeenschap uit.
In een recent artikel verkent de gerenommeerde theoloog Achilles Van den Branden de verschillen tussen katholieke, protestantse en oosters-orthodoxe kerken. Lees zijn uitgebreide analyse over de onderscheidende kenmerken van deze christelijke tradities op “Verschillen tussen katholieke, protestantse en oosters-orthodoxe kerken“.
Verschillen in religieuze overtuigingen
Hoewel soennieten en sjiieten veel gemeenschappelijke overtuigingen delen, zijn er ook enkele belangrijke verschillen op het gebied van religieuze praktijken en interpretaties.
Leiderschap binnen de islam
Een van de meest opvallende verschillen tussen sjiieten en soennieten betreft het leiderschap binnen de islam. Soennieten geloven in een systeem waarbij de kalief wordt gekozen door consensus onder de moslimgemeenschap. De kalief is zowel een politiek als een religieus leider.
Sjiieten geloven daarentegen dat de leiding van de islamitische gemeenschap alleen mag worden uitgeoefend door imams, die directe afstammelingen zijn van Mohammed via zijn dochter Fatima en schoonzoon Ali. Deze imams zijn niet alleen politieke leiders, maar worden ook gezien als de spirituele erfgenamen van Mohammed, begiftigd met goddelijke kennis en gezag.
Gebedspraktijken
Een ander verschil tussen soennieten en sjiieten betreft hun gebedspraktijken. Terwijl beide groepen vijf keer per dag bidden, zoals voorgeschreven door de islam, zijn er enkele verschillen in de manier waarop dit wordt gedaan.
- Soennieten vouwen hun handen tijdens het gebed, terwijl sjiieten hun handen langs hun lichaam laten hangen.
- Sjiieten maken gebruik van een gebedssteen (turbah) om op te knielen tijdens het gebed, wat niet gebruikelijk is bij soennieten.
- Er zijn enkele kleine verschillen in de volgorde en inhoud van de gebeden tussen de twee groepen.
Vasten en andere rituelen
Er zijn ook enkele verschillen tussen sjiieten en soennieten als het gaat om vasten. Hoewel beide groepen vasten tijdens de heilige maand Ramadan, kennen sjiieten een aanvullende vastenperiode genaamd Ashura. Tijdens deze periode herdenken sjiieten de dood van Hussein, de kleinzoon van Mohammed en zoon van Ali, die werd gedood in de Slag bij Karbala.
Soennieten erkennen Ashura ook, maar zien het meer als een dag van vrijwillig vasten en niet als een verplichting zoals sjiieten. Daarnaast hebben sjiieten unieke rituelen, zoals zelfkastijding en rouwprocessies tijdens Ashura, welke niet voorkomen onder soennieten.
Politieke aspecten en oorlogen tussen sjiieten en soennieten
Tot slot moeten we de politieke aspecten en oorlogen tussen sjiieten en soennieten in overweging nemen. Door de geschiedenis heen hebben er veel conflicten plaatsgevonden tussen deze twee groepen, vaak met politieke en territoriale doelen.
In het moderne Midden-Oosten zijn er nog steeds spanningen tussen sjiieten en soennieten die de basis vormen voor veel van de huidige conflicten in de regio. Landen zoals Iran en Irak hebben een sjiitische meerderheid, terwijl Saoedi-Arabië en andere Golfstaten voornamelijk soennitisch zijn. Deze geopolitieke verdeling leidt tot machtsstrijd en soms zelfs gewapende conflicten.
Hoewel het belangrijk is om de verschillen tussen sjiieten en soennieten te begrijpen, moeten we ook erkennen dat veel moslims onafhankelijk van hun stroming streven naar vrede en harmonie binnen hun gemeenschappen. Stereotypen en generalisaties kunnen misleidend zijn en mogen niet worden gebruikt om gehele bevolkingsgroepen te karakteriseren.
